Umowa – zlecenie (będąca jedną z form umowy cywilnoprawnej) to układ, w którym nacisk kładziony jest na precyzję wykonania, nie zaś na czas realizacji tematu. Umowa zlecenie – co warte podkreślenia, jest bardziej korzystna z perspektywy zleceniodawcy, niż zleceniobiorcy. Podwładni – w większości przypadków, negatywnie spoglądają na ten rodzaj umowy i najchętniej widzieliby się w roli „etatowych” pracowników. Czym jest umowa – zlecenie? Jakie prawa przysługują zatrudnionym? O tym przeczytacie w dalszej części publikacji.
Umowa – zlecenie, czym jest i kto może ją podpisać?
Umowa – zlecenie to rodzaj umowy cywilnoprawnej. Co to oznacza? W praktyce oznacza to tyle, że umowa nie podlega przepisom Kodeksu Pracy, podlega natomiast przepisom Kodeksu Cywilnego. Pracodawca – podpisując umowę z podwładnym, nie poniesie więc kosztów związanych z badaniami pracowniczymi, nie wyśle również kandydata na szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Należy jednak wspomnieć, że (sięgając po umowy zlecenia) pracodawca zobligowany jest do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Stronami umowy mogą być osoby fizyczne bądź osoby prawne.
Alternatywa dla umowy o pracę
Opisany rodzaj umowy cywilnoprawnej to gratka dla wielu pracodawców. Zdarza się jednak, że szefowie nadużywają swoich praw (tj. wykorzystują umowy – zlecenia, zamiast stosować umowy o pracę). Cel takiego działania jest jeden – niższe koszty związane z zatrudnieniem pracownika. Warto jednak wiedzieć, że podpisanie umowy cywilnoprawnej w sytuacji, gdy istnieją przesłanki do zawarcia umowy o pracę, skutkuje odpowiedzialnością karną. Kara grzywny – w przestawionej sytuacji, wynosi od tysiąca do – aż trzydziestu tysięcy złotych.
Uwaga!
Umowa – zlecenie (będąca jedną z najpopularniejszych form umowy cywilnoprawnej) nie może stanowić alternatywy dla umowy o pracę.
Praca na zlecenie – co zyskują podwładni?
Podpisując umowę – zlecenie, pracownik dysponuje znaczną swobodą działania. Istotnym jest fakt, że przełożony nie może nakazać zleceniobiorcy wykonywania pracy w określonym miejscu i czasie. Zleceniobiorca – co warto podkreślić, ma prawo zlecić wykonanie tematu innej osobie. Takie działanie bywa jednak niezwykle rzadkie. Reasumując, pracownik zatrudniony w ramach umowy – zlecenia, nie musi być w pełni dyspozycyjny, powinien natomiast stosować się do wskazówek zleceniodawcy (tj. wskazówek, które ujęte zostały w treści umowy – zlecenia).
Różnice pomiędzy zleceniem a umową o pracę
– zleceniobiorca ma możliwość realizacji zadania w wybranym przez siebie miejscu i czasie (nie jest również zależny od zleceniodawcy),
– praca może być wykonana przez osobę trzecią (tj. podwykonawcę),
– umowa – zlecenie może zostać zawarta ustnie (co niedopuszczalne jest w przypadku umowy o pracę),
– wynagrodzenie za pracę nie musi być płatne co miesiąc,
– umowa – zlecenie nie musi być odpłatna.
Jakie elementy powinna zawierać umowa – zlecenie?
Umowa – w pierwszej kolejności, musi zawierać prawa i obowiązki obu stron (zarówno zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy). Opis powinien być bardzo dokładny, gdyż takie działanie sprawi, że – w przypadku skrajnych sytuacji, łatwiej będzie dochodzić ewentualnych roszczeń.
Pozostałe elementy umowy – zlecenia:
• termin wykonania zlecenia,
• wysokość oraz data wypłaty honorarium,
• miejsce wykonania pracy,
• wysokość zaliczki,
• zwrot wydatków,
• możliwość zastępstwa,
• termin wypowiedzenia umowy.
W sytuacji, gdy umowa zawierana będzie pomiędzy osobami fizycznymi, należy pamiętać o następujących danych:
– imiona i nazwiska stron,
– daty urodzenia,
– adresy zamieszkania,
– imiona rodziców,
– numery dokumentów stron umowy (w tym: numery PESEL).
Uwaga!
Jeśli jedną ze stron umowy jest spółka, w dokumencie należy uwzględnić: nazwę spółki, adres jej siedziby, nr wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz jednostki uprawnione do reprezentowania firmy.
Istotne jest, aby warunki ustalone zostały na piśmie. Warto dodać, że – w przypadku umowy – zlecenia, istnieje możliwość zawarcia porozumienia w formie ustnej. Nie zaleca się jednak praktykowania nadmienionej reguły.
Wady umowy cywilnoprawnej
Podstawową wadą umowy – zlecenia jest brak prawa do urlopu. Dla kontrastu dodajmy, że osoba zatrudniona w ramach umowy o pracę, ma możliwość korzystania z wielu form wypoczynku (m.in. z urlopu macierzyńskiego, bezpłatnego, wychowawczego, na żądanie oraz wypoczynkowego). Wartym podkreślenia jest fakt, że praca na umowę – zlecenie nie zalicza się do stażu pracy. Dysponując opisaną umową, zleceniobiorca nie może korzystać ze zwolnień od pracy (np. w celu opieki na dzieckiem/dziećmi). Pracownikowi nie przysługują również bonusy za pracę w godzinach wieczornych bądź nocnych. Wspomnieć także wypada, że współpracę ze zleceniobiorcą można rozwiązać w dowolnym, wybranym przez pracodawcę terminie.
Uwaga!
Umowa – zlecenie (co warte jest podkreślenia) nie może być traktowana jako okres próbny, przed podpisaniem stałej umowy o pracę.